Verslag participatieavond voor experten op Het Arsenaal

Op maandag 18 september organiseerde de stad Gent een avond met experten en buurtbewoners. In hal 5D van Het Arsenaal brachten ze in een eerste sessie experten samen rond de tafels. Later op de avond kwamen een aantal buurtbewoners meepraten over de toekomst van de 4 spoorwegsites in Gent. Hoe zien zij de toekomst van de Werkhuizensite, de Congobundel, het Spoorwegbosje en Het Arsenaal? Welke invulling zien zij er graag komen? Wat zijn de bezorgdheden, wensen, problematieken waarmee rekening kan ghouden worden bij de opmaak van het RUP?

Op de website van de stad Gent, vind je zowel een gedetailleerd verslag van de expertenavond als van de gesprekken met de buurtbewoners uit Moscou-Vogelhoek.
Wil je meer weten?Klik dan hier. 

's Anderendaags nodigde het consortium Arsenaal 3PK, de eigenaars van de site, een expertenpanel uit om in gesprek te gaan over een toekomstvisie voor Het Arsenaal, de meest bekende van de vier spoorwegsites. De experten kregen een eerste algemene presentatie door B-city, dat is aangesteld als projectregisseur voor Het Arsenaal. Ruimtelijke planners van het stadsvernieuwingsbureau gaven een inkijk in alle elementen waarmee ze rekening houden voor de ontwikkeling van een masterplan. Rond de voorgestelde thema's en visies gingen ze daarna in dialoog met de experten op het vlak van Wonen, Economie & Mobiliteit.

Dit waren, naast B-City en 3PK de aanwezige partijen: 

• Atelier romain, studiebureau, lid Woonraad Gent
• Autodelen
• Fexpro, beroepsfederatie van vastgoedexperten, lid Woonraad Gent
• Fietsersbond
• Reizigersbond
• SAAMO vzw, lid Woonraad Gent
• Samenhuizen VZW, lid Woonraad Gent
• SO Gent, lid Woonraad Gent
• Stad Gent
• VDAB
• VOKA
• Unizo

A. Hoeveel woningen en welk type woningen zou hier passen?

In de conceptstudie is voorzien dat 30% van de ontwikkeling wordt besteed aan wonen. Daarvan zou 20% sociaal wonen moeten worden en 20% betaalbaar wonen. De expertentafel stelt de vraag of dit niet te beperkt is, want er is een enorme schaarste op de markt in Gent voor het segment kleine gezinswoningen. De helft van die woningen moeten in elk geval gezinsvriendelijk zijn en dat hoeft niet specifiek grondgebonden zijn.

Als het percentage woningen omhoog gaat, dan zouden ook de percentages sociaal en betaalbaar wonen mogen opgetrokken worden naar minstens 25%.

Aan tafel wordt verwezen naar het project Rute als referentie van gezinsvriendelijk wonen in Gentbrugge. Dat wil zeggen dat je zeker moet durven nadenken over meergezinswoningen, met een zeer kwalitatieve invulling van de buitenruimte. Dat geldt trouwens voor heel Groot-Gent.
Deze meergezinswoningen vragen op deze locatie wel een gezinsvriendelijke typologie. Voorbeelden uit het buitenland zijn Freiburg (D) en Vauban (Fr), waar er vrouw- en kindvriendelijke gebouwen zijn van max. 5 verdiepen hoog.

Tegelijk is er een duidelijke vraag naar intergenerationeel wonen: 50 % van de woningen kan gezinsvriendelijk zijn, de andere helft zou kunnen voorzien worden voor levensloopbestendig wonen. Die woningen hebben dan ruimtes die iets groter zijn dan de minimum voorzieningen (vb. bredere deuren, weinig dorpels,…). Vanuit die visie zou de site ook voldoende medische voorzieningen nodig hebben.

Tenslotte is er een nood aan huurwoningen, want 50% van de Gentse woonmarkt huurt namelijk.

B. Wat is er nodig om van HET ARSENAAL een aantrekkelijke woonomgeving te maken?

1. Een goeie sociale mix van sociaal, betaalbaar en vrije markt wonen.

2. Het Arsenaal als experimenteerruimte

• SAAMO doet de suggestie van Community Land Trust (CLT). Dat is een manier van aankoop van woningen voor groepen, om de drempel te verlagen voor mensen uit Q1 en Q2. Je haalt de grond uit de verkoop. Interessant ook omdat het verder gaat dan enkel een lagere verkoopwaarde van de woningen. Dat maakt het toegankelijker. Je bouwt ook een zekere meerwaarde op voor de buurt.

3. Station als aantrekkingspool
De mogelijke komst van het station Gentbrugge naar de site komt ook ter sprake.
Infrabel zoekt naar een verdubbeling van het spoor en dan is het Arsenaal de enige plek in de buurt om dat te doen. Technisch is het dus haalbaar, maar dan moet er grond worden teruggekocht van A3PK.

• Iedereen staat hier positief tegenover.
  Al is er de bedenking “dat je ook wel bestaande reizigers tot hier moet krijgen.”
• Dat zou ook betekenen dat je naar meer ‘innovatieve’ woonvormen kan kijken (zie co-housing project aan Dampoort).
  Veel potentieel en ook architecturaal zeker z’n waarde.
• Als het station er komt, moet er wel veel aandacht zijn voor de beperking van de geluidshinder!
  
  

C. Welke woontypes zouden best functioneren op HET ARSENAAL? (Zie eerder bij A. type en aantal)

Welke woontypes er uiteindelijk ook zullen komen, als het de bedoeling is om de site autoluw te maken, dan moet er toch een minimumbereikbaarheid voor de bewoners gegarandeerd worden.

Een laatste idee dat wordt opgeworpen over ‘wonen op Het Arsenaal’ is dat de komst van studentenwoningen ook een optie kan zijn, maar dat is geen prioriteit, tenzij hier een campus komt.

A. Welke rol kan HET ARSENAAL spelen in de vraag naar bedrijfsruimte in Gent?

Een belangrijk element dat meteen ter sprake komt, aansluitend bij de gesprekken over wonen op Het Arsenaal, is dat volgens Unizo de verhoging van het percentage wonen, niet mag knabbelen aan het percentage economie.

Algemeen wordt gesteld dat er qua economie in elk geval nood is aan een duidelijke identiteit van het type economie dat hier zal komen.
In eerste instantie denken de experten hier aan productieruimte en kleinere magazijnen voor vb. schrijnwerkers, modulaire ruimtes, …
Betaalbaarheid zal dan wel belangrijk zijn. Ook een kantoorzone zou goed scoren op de mobi-score voor medewerkers van bedrijven.

B. Welk type bedrijvigheid is er nodig/wenselijk op HET ARSENAAL?

Uit de tafelgesprekken kwamen een aantal duidelijke ideeën naar voor:

Ateliers en maakindustrie: bedenking hierbij is dat er materiaal moet binnenkomen en afgewerkte producten moeten uitgeleverd worden. En dan krijg je wellicht een mobiliteitsconflict indien de site autoluw zou worden.

Onderwijs: VDAB/Syntra zijn ook op zoek naar een nieuwe plek in Gent. Samen met het Hoger Onderwijs zouden ze hier een plek kunnen krijgen. De synergie tussen onderwijs/economie kan wel werken op Het Arsenaal.

Sociale en circulaire maakeconomie: dit type bedrijvigheid is zeker welkom in Gentbrugge, maar maak er geen KMO-zone van. Dat zou qua mobiliteit voor problemen kunnen zorgen.

Horecazaken: Het Arsenaal leent zich uitstekend voor kwalitatieve eetgelegenheden. Dat brengt in elk geval extra beleving naar de site.

Innovatieve techbedrijven enstart-ups of scale-up: dit zou passen bij de identiteit van de site. Alleen leert de ervaring van Dok Noord dat er veel tijd nodig is om hiervoor de juiste balans te vinden.

C. Wat is er nodig om van HET ARSENAAL een aantrekkelijke werkomgeving te maken?

Een goed beheer is belangrijk om te waken over de levendigheid en de betaalbaarheid van de economische bedrijvigheid op de site.

Kantoor- en werkplekken vragen natuurlijk extra fietsenstallingen of eerder fietslockers.

Denk na over ‘slimme’ gebouwen o.a. op vlak van energie, multifunctioneel gebruik,…
Zorg voor een zodanige indeling dat er variatie mogelijk is op termijn, d.w.z. flexibel en modulair gebruik.

A. Hoe wenselijk zijn de geschetste mobiliteitsuitgangspunten voor HET ARSENAAL?

Het STOMP-principe is een zeer goed uitgangspunt, maar…

Minimumbereikbaarheid als absoluut aandachtspunt
Minimumbereikbaarheid voor mensen die er wonen en mensen met zorgnoden is belangrijk! Een afstand tot de woningen van vb. 200m wordt in vraag gesteld. Maar er zijn voorbeelden van plaatsen waar het werkt: woonerven waar stationeren kan.

Mogelijk conflict tussen autoluwe site en vraag naar maakeconomie.
Zeker in geval er grotere maakeconomie wordt verwacht, dient zich zeker een probleem aan.
Bovendien zorgt economie vaak ook geluidsoverlast van goederenverkeer.
Het Arsenaal lijkt een goeie plek hiervoor, maar het is zeker niet evident, omdat je hier niet kan keren in de Brusselsesteenweg. Je kan dat pas aan de Jules de Saint-Genoisstraat en dat is dan weer een belangrijk knooppunt voor AWV.

Mobiliteit hier zal ook bepaald worden door :

- de eventuele komst van het station
- wat met de E17 en het viaduct gebeurt.

Dat alles maakt het mobiliteitsstandpunt hier complex.

B. Wat is er nodig om van HET ARSENAAL een goed mobiliteitsknooppunt te maken?

Openbaar vervoer?

De komst van het station is wenselijk, maar dan moet er ook een tramhalte op aansluiten, vb. door de vroegere halte gewoon weer te activeren. Een andere optie is om tram 4 met tram 2 te verbinden. Dat is ooit al opgeworpen door De Lijn.

Fietsinfrastructuur?
Het Arsenaal kan cruciaal worden in de realisatie van veilige verbindingen naar groenpolen, het station, het UZ, Melle, Merelbeke en Zwijnaarde. De ontwikkeling van de verschillende spoorwegsites heeft het potentieel in zich om die sites met elkaar te verbinden.
Voorzie op de site ook voldoende fietsstallingen en deelfietsprojecten met vb. bakfietsen.

Parkeerproblematiek?

Wonen, economie,… brengt ons bij het probleem van het parkeren op Het Arsenaal. Alles zal afhangen van wat er komt. Parkeren wordt hier hoe dan ook een issue.
Indien De Lijn een nieuwe stelplaats inneemt, dan zou het viaduct toch een optie kunnen bieden. Het zou immers jammer zijn om op Het Arsenaal ruimte op te offeren die er elders ongebruikt bij ligt.
De aanhechting van de Carpool-parking van AWV zou belangrijk zijn als ‘voorgevel’ van Het Arsenaal naar de Brusselsesteenweg toe.

---------------------------------------------------

Het verslag van de bewonersbijeenkomst en wat nu de volgende stappen zijn, lees je hier.